Kaptan pilot garajında uçak yapıyor (Uğur Cebeci)

Yavuz Sütçü, bir kaptan pilot. Türk Hava Yolları’nda. 1988’den bu yana uçuyor. Boeing 737 filosunda görev yapıyor.

Yavuz Sütçü’nün en büyük hobisi, garajında imal ettiği tek motorlu "Cozy Mark IV" tipi uçak. Deneysel havacılık sınıfında Cozy’nin yüzde 50’si tamamlanmış durumda. Çalışmalara 2001’in Haziran ayında başlayan Yavuz Kaptan, Cozy’nin ilk uçuşunu iki yıl içinde yapmayı planlıyor.

Özellikle ABD’de deneysel havacılık inanılmaz bir sektör. Halen garajda imal edilmiş 25 bin deneysel uçak ABD semalarında uçuyor. 50 bin uçağın imalatı da devam ediyor.

Deneysel uçaklar birkaç kategoriye ayrılıyor. İlk kategoride uçağı parçalar halinde alıyorsunuz, montajı kendiniz yapıyorsunuz. Bu türe "kit uçak" deniyor. Kompozit uçakların da parçalarını epoksi, reçine kullanarak aynı bir tekne yapar gibi döküyorsunuz.

İkinci kategoride ise imalatı kendiniz sadece bir plandan yapıyorsunuz. Planda önerilen hammaddeyi kullanarak önce tek tek parçaları imal ediyorsunuz. Sonra da bunları yine plana göre birleştirip uçağı tamamlıyorsunuz. Bu sınıf, plandan veya sıfırdan yapılan uçaklar olarak biliniyor. İşte Cozy Mark IV, bu sınıfta. Diğer bir kategori ise tasarımı dahil her şeyi ile kendinizin yaptığı uçaklar.

NASIL YAPILIYOR

İşe yapım planı ile başlıyorsunuz. Çok detaylı bu plan, satın alan kişi üzerine bir kerelik kullanım anlaşmasıyla veriliyor. Planda uçak yapımının yanı sıra malzemelerin nereden alınacağı, hangi özelliklere sahip olacağı tek tek belirtiliyor.

Uçakta sadece havacılık onaylı malzemelerin kullanımına izin veriliyor. Yani kafanıza göre bir cıvatayı nalburdan alıp kullanamıyorsunuz. Gövde imalatı tamamlandıktan sonra motor, kokpitteki göstergeler, hazır olarak alınıyor.

YURTDIŞINDA VERGİDEN MUAF

Uçak yapımı, havacılık otoriteleri tarafından yakından takip ediliyor. İmalat sonrasında uçağın tescili sırasında kullanılan malzemelerin uçak imalatına uygun olup olmadığı denetleniyor. Deneysel uçaklarla ticari amaçlı uçuş yapılamıyor. Yurtdışında deneysel havacılık araştırma-geliştirme kategorisine girdiği ve ticari amaçla kullanılmadığı için vergiden muaf.

Yavuz Sütçü’nün Cozy Projesi’nde ailesiyle birlikte en büyük gönüllü destekçisi Ahmet Onat. Sabancı Üniversitesi Mekatronik Bölümü öğretim görevlisi Ahmet Onat ile Yavuz Sütçü 1995’te ABD’de havacılığın Mekke’si diye bilinen Oshkosh Fuarı’nda şans eseri tanışmışlar. Ahmet Onat küçüklük yaşlarındaki uçak hayalini Cozy üzerinde çalışarak hayata geçiriyor. İmalatta bizzat çalışıyor.

OTOMOBİL FİYATINA

Deneysel havacılık el becerinizi geliştirip kendi uçağınızı yapma hazzını yaşatırken maliyetleri de inanılmaz düşürüyor. Örneğin Cozy performansında normal kullanıma onaylı, fabrika yapımı bir uçağın fiyatı 300-400 bin dolar civarında. Ama bu uçağı kendiniz yaparak maliyetleri orta sınıf otomobil fiyatına düşürebilmeniz mümkün.

Halen Türkiye’de altı deneysel uçak projesi devam ediyor. Bu konudaki öncüler arasında Samsun’dan Yusuf Kahvecioğlu, Kayseri’den Yavuz Şiray geliyor. Cozy’yi iki yıl içinde bitirerek uçurmak isteyen Yavuz Sütçü, projelerin tamamlandıkça, uçakların uçmasıyla bu işe ilginin daha da artacağına inanıyor.

SAATTE 332 KİLOMETRE HIZLA UÇUYOR

Cozy, efsanevi uçak tasarımcısı Burt Rutan’ın tasarımı Long Eze modelinden yola çıkılarak, Rutan’in izniyle Nat Puffer tarafından dizayn edildi.

Plastik bazlı kompozit malzemenin babası olarak kabul edilen Rutan, geçtiğimiz yıllarda tasarladığı deneysel amaçlı uçağını uzaya çıkartarak sivil uzay uçuşlarının yolunu açtı. Aslında Rutan bir taraftan da garaj uçaklarının limitlerinin uzay olduğu mesajını da vermiş oldu.

Kompozit gövde ve kanatları, uçağın hafif olmasını sağlıyor. Cozy’nin motoru arkada yer alıyor. Cessna 172’lerde kullanılan aynı motora sahip.

Cozy, tasarımındaki aerodinamik üstünlükleri sayesinde 172’den tam iki kat daha hızlı yani saatte 332 kilometre süratle uçabiliyor. Menzili ise 1600 kilometre.

Dört kişilik uçak, burunda yer alan ve "canard" adı verilen özel kanatçıklar sayesinde havada süratsiz kalmadan uçabiliyor. Bu açıdan bir tasarım harikası. Kullanımı kolay.

Türkiye’nin ilk Cozy uçağı, Kayseri’deki Çapar Makine tarafından yapılmıştı. Uçak, 2005’te deneysel amaçlı üretilmesine rağmen Maliye Bakanlığı tarafından kesilen 12 bin YTL’lik cezayla gündeme gelmişti. Tolga ÖZBEK

Kaynak
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/6720352.asp?m=1